Diş Apsesi
Diş Apsesi Nedir?
Dişin içinde iltihabın biriktiği ve bu durumdaki kişilerde orta ila şiddetli ağrıya neden olabilen bakteriyel bir enfeksiyondur. Diş çürüğü uzun süre tedavi edilmezse diş apsesi oluşabilir ya da diş çatlayabilir veya kırılabilir, bu durumda bakterilerin dişin pulpa (dişin en iç kısmındaki yumuşak doku) bölgesine girmesine ve iltihap oluşmasına neden olabilir.
Bakteriler içeri girdiğinde dişin köküne yayılarak iltihaplanma ve şişmeye neden olur. İltihaplandığında, bakteri iltihabı, şişliğin olduğu kökün ucundaki dar bir noktaya (apse adı verilir) yerleşir.
Diş apseleri, tipik olarak stafilokok bakterilerinin neden olduğu dişlerdeki irin torbasıdır. Aslında vücudun mikroorganizmalara karşı verdiği tepki apselere yol açar. Bakterileri gidermek için bölgeye gönderilen beyaz kan hücreleri ile apse içinde bakteriler izole edilir.
Sonuç olarak, bakterilerin yayılması önlenir ve beyaz kan hücrelerine daha çok zaman verilir. Ancak bu süreçte apsenin oluştuğu yer ağrır. Normal hayatta ara sıra meydana gelen ancak tedavi gerektirecek kadar ciddi görünmeyen apseler zamanla kötüleşebilir. Acı çekmemek için apse tespit edilir edilmez diş hekimine gitmek zaruridir.
Diş Apsesi Neden Olur?
Apse adı verilen dişlerde irin dolu şişlikler enfeksiyonlarla ortaya çıkar. Özellikle buna neden olan bakteriler dişlerin çevresinde birikerek şişlik oluştururlar. Apselerin bakteriyel bir savunma mekanizması görevi gördüğü düşünülmektedir.
Apseler bu savunma sonucunda gelişir, acırlar. Olası şişlik ve şiddetli ağrıya ek olarak. Acil tedavi sağlanmazsa ciddi sorunlara neden olabilirler. Bunu önlemek için tedaviye en kısa sürede başlamalısınız. Apse oluşumunun başlıca nedenleri şunlardır:
- Diş eti hastalığı
- Diş çürüğü
- Kırık veya yontuk dişler
- Minede açıklıklar
- Diş çekiminden sonra
- Dolguların eskimeye başlaması
Diş Apsesi Nasıl Tedavi Edilir?
Apsenin boşaltılması ve etkilenen bölgenin temizlenmesi diş apsesi tedavisinin temelini oluşturur. Eğer apse boşaltılabilir ise hekiminizin vereceği ağrı kesiciler eşliğinde tedavi süreci rahatlıkla tamamlanır. Zorlu durumlarda kanal tedavisi ile dişiniz çekilmeden tedavi tamamlanabilir ancak bazı durumlarda dişin de çekilmesi gerekebilir. Tedavi edilmeyen diş apseleri ciddi hatta ölümcül sorunlara dönüşebilir. Diş hekiminiz ve çene cerrahınız tarafından aşağıdakileri yapmanız önerilebilir:
Kök Kanal İşlemi: Şartlar uygun ise diş hekiminiz kök kanal tedavisi yaparak dişinizi kurtarmaya çalışacaktır. Dişinizin dış tarafı temizlenir ve dışarısı dezenfekte edilir, içi frezle delinir ve iç kısmı boşaltılıp temizlendikten sonra yapısal bütünlüğü sağlamak (ve gelecekteki enfeksiyonlardan dişi korumak) amacıyla gerekli dolgu maddeleri ile doldurulur. Bakımı sağlandığında, operasyon geçiren ve eksikleri tamamlanan dişi ömür boyu kullanabilirsiniz.
Zarar Görmüş Dişi Çekme: Dişinizin çekilmesi son çaredir, fakat diş kurtarılamıyorsa, geri kalan ağız sağlığınızı korumak ve enfeksiyonun yayılmasını önlemek amacıyla diş hekiminiz bu seçeneğe karar verebilir. Diş çekildiğinde, yeni bir enfeksiyon ihtimaline karşın için apse tamamen boşaltılacak ardından temizlenecektir.
Antibiyotikler: Eğer enfeksiyon apse bölgesinin yakınlarında sınırlanmışsa antibiyotiğe ihtiyaç olmayabilir. Fakat iltihap yayılmışsa ve özellikle zayıf bir immün sistemine sahipseniz, diş hekiminiz iltihabı yavaşlatmak veya etkisini hafifletmek için antibiyotik yazabilir.
İltihaplı bölge iyileşirken, hekiminiz ağzınızı tuzlu ılık su ile belirli aralıklarla çalkalamanızı ve karşılaşabileceğiniz rahatsızlıkları hafif atlatmanız için gerektiğinde reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçları kullanmanızı önerebilir.
Diş Apsesi Belirtileri Nelerdir?
Dişler başlangıçta sıcağa ve soğuğa, ayrıca çiğnemeye ve ısırmaya duyarlıdır. Hastalarda ayrıca ateş, çene ve boyunda şişmiş lenf düğümleri ve şişmiş bir yüz olabilir.
Eğer apse patlarsa, bunu ağzınızdaki hoş olmayan tada sahip akıntıdan anlayabilirsiniz. Apse yırtılırsa ağrı azalabilir ancak enfeksiyonu önlemek, dişi korumak ve komplikasyonları önlemek için diş hekiminize görünmelisiniz. Apse yırtılmazsa enfeksiyon vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bu göz ardı edilebilecek bir sorun değildir.
Diş Apsesini Nasıl Önlenir?
Genellikle diş apseleri başlangıçta tedavi edilmemiş çürükler olarak ortaya çıkarlar. Bu nedenle, apseleri önlemenin en iyi yolu, önce düzenli bir ağız sağlığı rutini uygulayarak, günde iki kez fırçalayarak ve günlük diş ipi kullanarak çürükler önlenebilir.
Özellikle apse tedavisi gördüyseniz, diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret etmeniz çok önemlidir. Bu şekilde, diş hekiminiz enfeksiyonun geçtiğini doğrulayabilir. Ayrıca bazı genel kuralları uygulayarak olasılık iyice düşürülebilir. İşte mutlu ve sağlıklı bir ağza sahip olmanızı sağlayacak bazı genel kurallar.
- Florlu su için.
- Günde iki kez (veya her yemekten sonra) dişlerinizi fırçalarken florürlü diş macunu kullanın.
- Diş fırçanızı kılları aşındığında değiştirin veya genel bir kural olarak diş fırçanızı her üç ayda bir değiştirin.
- Dişlerinizi günlük olarak diş ipi veya diş yüzeyi temizleyicisi ile temizleyin.
- Yemekten sonra, artık yiyecek parçacıklarını gidermek için antibakteriyel veya florürlü bir gargara kullanın.
- Dengeli beslenin ve şekersiz yiyecekler yiyin.
- Diş hekiminizden dişlerinizi düzenli olarak kontrol etmesini ve temizlemesini isteyin.
Ağız bakım rutininizle ilgili sorularınız varsa veya diş apsesinin erken evrelerinde olduğunuzdan şüpheleniyorsanız muayene için hekiminize başvurun. Muayeneler sırasında diş hekiminiz sorularınızı yanıtlayacak ve diş apsesi için tedaviye ihtiyacınız olup olmadığına karar verecektir.
Diş Apsesini Tedavi Ettirmezsem Ne Olur?
Diş apsesi, dişin kök ucunun dışında oluşan ve dişi de ilgilendiren bir enfeksiyon belirtisidir. Bir an önce diş hekiminiz tarafından tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmediği taktirde enfeksiyon çenenize, hatta kana karışarak farklı organlarınıza yayılabilir. Müdahale edilmediği taktirde ölüme bile neden olabilir.
Tehlikeli risklerin yanı sıra zaten ağrı ve acıya sebep olmaktadır. Hastanın bu düzenli acıya uzun süre katlanması ağrı kesicisi kullanılmadan mümkün değildir. Nüks eden apselerde sorun kökten çözülmeli, hekimin talimatları ve tedavi süreci dikkatli bir şekilde takip edilmelidir.
Tedavi edilmediği durumda oldukça ağır sonuçlara sebebiyet verse de bir uzman aracılığıyla yapılan doğru tedavi ile tekrar sağlığa kavuşulması oldukça olasıdır.
Diş Apsemin Tekrar Etmemesi İçin Neler Yapabilirim?
Apselerin tekrarının önlenmesindeki en önemli faktör düzenli ve doğru yapılan diş bakımıdır. Ağız bakımı hem sağlığınız hem hayat konforunuz için oldukça değerlidir. Dişlerinizi fırçalamak yeterli değildir, yumuşak bir diş fırçası ile diş etlerinizi de fırçalayabilirsiniz.
Dişlerinizi fırçaladıktan ve diş ipi kullandıktan sonra bile diş etleriniz arasında yemek artıkları kalabilir. Arada kalan yemek artıklarını temizlemek bakteri üremesini engellemek adına oldukça önemlidir. Bu yüzden gargara ile ağzınızı çalkalayıp riski daha da düşürebilirsiniz.
Düzenli aralıklarla diş kontrolüne gitmeniz diş apsesi olma ihtimali düşürmekle birlikte, herhangi bir hastalık durumda erken müdahale şansını da size ve hekiminize kazandırır. Sağlığınızı riske atmamak ve olası durumlarda risk oranını en düşüğe çekmek için düzenli aralıklarla diş hekiminizi ziyaret etmeniz, alacağınız diğer tedbirler kadar değerlidir.