Diş Çürümesi

Diş Çürümesi Nedir?

Her yaştan insanı etkileyebilen çürük, diş minesinin ve dişlerin sert dış yüzeyinin tahrip olması olarak tanımlanır. Yapışkan bir bakteri tabakası olan plak, dişlerinizde oluşur. Tatlı yiyecekler yediğinizde dişlerinizde zaten oluşmuş olan plaktaki bakteriler diş minesine saldıran asitler üretirler bu da diş yüzeyinin zamanla çürümesi anlamına gelir.

Diş çürüğü, dişin yiyecek ve içecek artıklarından temizlenemeyen bölgelerinde zamanla biriken bakterilerin oluşturduğu asit ürünlerinin diş dokusu kaybını anlatan bir terimdir. Diş çürüğü, ağız hijyeni yeterince sağlanamadığında ortaya çıkar.

Dişlerimizin en iç kısmı pulpa adı verilen kan damarları ve sinirlerden zengin bir yapı içerir. Çürük, dişin içerisinde ilerleyip pulpa adlı kısma yaklaştıkça ağrı daha belirgin hale gelir. Bazı durumlarda çürük pulpaya ağrısız bir şekilde ilerleyebilir. Bu gibi durumlarda kontrol edilmedikçe çürüğün farkına varmak oldukça zordur.

Diş Çürümesi Nasıl Önlenir?

Birçok hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta da en iyi tedavi, onu oluşmadan önce önlemektir. Ağız ve diş hijyeninin iyi sağlanması, boşluk oluşmasını ve diş çürümelerinin yaşanmasını önler. Diş çürüğü oluşmadan gerekli hijyen önlemlerinin alınması en etkili yoldur. Yatmadan önce ve kahvaltıdan sonra dişlerinizi fırçalamak önemlidir.

Ayrıca şeker veya nişasta oranı yüksek yiyecekler yedikten sonra dişlerinizi fırçalamalısınız. Ağzı florür içeren bir gargara ile çalkalamak da yararlıdır. Fırçalama mümkün değilse gargara etkili bir yöntemdir. Şeker ve nişasta oranı yüksek yiyeceklerden kaçınmak, dişlerinizin yapısını korumaya yardımcı olur.

Ayrıca asitli içecekler ve benzeri tahriş edici sıvılar diş minesine zarar verebilir. Bu nedenle bu besinleri yedikten sonra dişlerinizi temizlerken çok dikkatli olmalısınız. Belirli aralıklarla diş hekimi tarafından kontrolünüzün yapılması, diğer önlemler kadar değerlidir. Diş hekimleri, yeni veya gelişmekte olan boşlukların derhal tedavi edilmesini sağlar.

Genel olarak, çürüme önlenebilir. Ağzınızı ve dişlerinizi temiz tutmak, diş çürümelerini önlemenin önemli bir parçasıdır. Bu hastalığı önlemek için akılda tutulması gereken bazı şeyler şunlardır:

• Dişler günde üç kez fırçalanmalı ve diş araları diş ipi ile temizlenmelidir.
• Gece yatmadan önce ve tatlı yedikten sonra dişlerinizi fırçalamak özellikle önemlidir.
• Dengeli ve sağlıklı beslenmeye dikkat edilmelidir.
• Diş hekiminizin tavsiye ettiği gargara ile gün içinde ağız temizliği yapılmalıdır.
• Kalsiyum bakımından zengin besinler beslenme programınıza eklenmelidir.
• Fındık, ceviz gibi sert kabuklu yiyecekleri asla dişlerinizle kırmayın.
• Kalem ısırmak gibi alışkanlıklardan kaçınılmalıdır.
• Düzenli olarak yapılan ağız ve diş sağlığı kontrolleri asla aksatılmamalıdır.

Diş Çürümesinin Belirtileri Nelerdir?

Bu hastalığın belirtileri; çürüğün yeri, boyutu ve derinliğine göre değişir. Morarma veya boşlukların yeni oluşmaya başlaması durumunda hastalık, hasta tarafından kolayca saptanamayabilir. Çürüme ilerledikçe birazdan bahsedeceğimiz belirtiler ortaya çıkmaya başlar.

Herhangi bir sebep olmadan bir anda beliren diş ağrısı, dişlerin uyarıcı faktörlere karşı normal durumlarından daha hassas olmaya başlamaları, tatlı, sıcak veya soğuk içecekler içmenin ardından gelen zaman zaman hafif zaman zaman keskin ağrı, gözle görülür boşlukların, lekelerin oluşması hastalığın genel belirtileridir.

Bu belirtilere ek olarak diş çürüğü ilerledikçe hastada ağız kokusu oluşmaya başlar. Çürükler zamanında tedavi edilmezse hastalık tüm diş yüzeyine ve köklerine ulaşabilirler. Bu gibi durumlar tedavi için geç kalındığını göstermektedir.

Çürük Diş Tedavisi Nasıl Yapılır?

Başarılı çürük tedavisi için düzenli olarak ağız sağlığı takibinin yapılması önemlidir. Tedavi, çürüğün veya deliğin boyutuna bağlı olarak uygulanır.

Florür tedavisi, çürüklerin yeni başladığı ve henüz çürük oluşmadığı durumlarda kullanılır. Bu tedavide, normal diş macununda bulunandan çok daha fazla florür kullanılır. Florür takviyeleri sıvı, jel, köpük veya vernik şeklinde olabilir. Bu tedavi diş çürümeden önce yapılırsa dişin sağlığına kavuşmasını sağlayabilir.

Diş çürüğü ilerlemiş ise çürüyen kısım alınarak dişin şekline göre dolgu yapılır. Diş dolguları, onlara iyi baktığınız takdirde yıllarca dayanabilir. Dolgulu bir dişin tedavisi gecikirse kron kaplama yapılır. Bu kaplamaların porselen ve metal gibi çeşitleri vardır ve dişlerin yerini alır.

Çürük dişin köküne ulaşıp sinire zarar veriyorsa kanal tedavisi yapılır. Bu tedaviyi gerçekleştirmek için diş yüzeyinin hala kullanılabilir durumda olması gerekir. Tedavinin amacı siniri çıkarmak ve yerine bir dolgu koymaktır. Tedavi kapsamında, çürümüş ve hasar görmüş sinirler ve kökleri ortadan kaldırılır. Dişin sağlıklı bir kısmı korunur.

Son tedavi yöntemi ise diş çekimidir. Tedavi imkânsız hale geldiğinde bu yöntem kullanılır. Ancak bir diş çekildiğinde kalan boşluk diğer diş yapılarını tahrip edebilir. Bu nedenle kalan boşluğa diş implantları veya köprüler yerleştirmenizi öneririz.

Diş Çürümesi Kimlerde Sık Görülür?

Unlu ve şekerli besinler çürük probleminin başlıca nedenlerinden biridir. Karbonhidrat ve şeker ağırlıklı beslenen kişilerde diş çürüklerinin daha sık görüldüğü bilinmektedir. Ayrıca ağızda azalan tükürük ve ağız kuruluğu da diş çürümesi neden olabilir.

Tükürük aslında çürümeyi engelleyen salgılardan biridir. Daha az tükürük ile dişleriniz bakteriyel enfeksiyonlara karşı daha hassastır. Buna çürüme eşlik eder. Sonuç olarak, tükürük miktarını azaltan hastalıkları olan veya tükürük miktarını azaltan ilaçlar kullanan kişiler sıklıkla diş çürüğü problemleriyle karşılaşırlar.

Çürükler, sert yiyecekleri çiğneme alışkanlığı olan kişilerde en sık görülen sorunlardan biridir. Kalem ve gözlük sapı gibi şeyleri çiğnemek zamanla dişlerinizi aşındırır. Bunun sonucu olarak çürüme başlayabilir. Sonuç olarak ağız ve diş temizliğini düzenli yapmayan kişilerin diş çürüğü probleminden daha yüksek ihtimalle mustarip olacağını söyleyebiliriz.

Yüzeysel diş çürüğü çocuklarda ve ergenlerde daha sık görülürken, 50 yaş üstü kişilerde kök çürüklüğü daha sık görülür. Dişlerin kenarlarındaki çürükler de yetişkinlerde yaygındır. Yaşlandıkça dişlerimizdeki florür azalır ve bu da diş çürümelerine yol açar.

Diş Çürümesi Nelere Yol Açar?

Diş çürüğü tedavi gerektiren bir ağız hastalığıdır. Tedavi edilmediği takdirde hastanın karşılaşacağı sorunlar artabilir. Özellikle şiddetli ağrılar hastanın günlük hayatını, sosyal hayatını ve hatta çoğu zaman iş hayatını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle diş çürüğü asla göz ardı edilmemeli ve bir an önce tedavi edilmelidir. Tedavi edilmeden karşılaşılabilecek sorunlara bazı örnekler verebiliriz. Bunlar:

• Hastanın yaşam kalitesini negatif etkiler.
• Ağız kokusu oluşturur.
• Enfeksiyon gelişebilir ve sonucunda dişin etrafında irin birikebilir.
• Isırma ve çiğnemede azımsanamayacak düzeyde güçlükler yaşanabilir.
• Sepsise giren enfeksiyona bağlı olarak hastanın yaşamı tehlikeye girebilir.

Hastalar çürüğün kendi kendine iyileşebileceğini düşünebilirler. Ancak böyle bir durum tıbben imkansızdır. Diş çürüğü kendi kendine iyileşmez. Diş çürüklerinden kurtulmanın tek yolunun tedaviden geçtiği unutulmamalıdır. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa tedavi süreci o kadar kısalır ve başarı oranı o kadar yüksek olur. Sadece hafif bir ağrı veya karıncalanma hissi yaşıyor olsanız bile diş çürümesi ihtimaline karşın çok geç olmadan bir diş hekimine görünmeniz önemlidir.